Μια φωτογραφία, μια πραγματικότητα.

Της Μαρίας Χρυσάνθου

Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1930, στα χρόνια της μεσοπολεμικής Μεγάλης Οικονομικής Ύφεσης ή καλύτερα της Μεγάλης Κατάθλιψης όπως επίσης μεταφράζεται ο αγγλικός όρος «Depression», μια φωτογραφία έκανε το γύρο του κόσμου και τη φωτογράφο που την τράβηξε διάσημη. Η φωτογραφία της «Μετανάστριας Μητέρας», μιας πρόωρα γερασμένης για τα 32 της χρόνια γυναίκας που ως σύγχρονη σταχομαζώχτρα αγωνιζόταν να θρέψει τα εφτά παιδιά της, γινόταν σύμβολο της δυστυχίας των απλών ανθρώπων της Δύσης.


Η Δωροθέα Λανγκ έμεινε στην ιστορία ως μια από τις σπουδαιότερες φωτογράφους. Η Φλόρενς Τόμπσον συνέχισε να ζει στην αφάνεια και να γυρίζει την Αμερική δουλεύοντας σκληρά μα πάντα με αξιοπρέπεια για να ζήσει την οικογένεια της. 

Η Δωροθέα Λανγκ δεν πληρώθηκε δικαιώματα για τις διάφορες αναδημοσιεύσεις της διάσημης φωτογραφίας της, αφού η φωτογράφιση έγινε μετά από ανάθεση από κυβερνητικό οργανισμό. Η Φλόρενς Τόμπσον πέθανε με την οικογένεια της να αναγκάζεται να καταφύγει στη φιλανθρωπία φίλων και γνωστών για να πληρώσει τα νοσηλεία της. Κι όμως, το 1998 ένα μόνο αντίγραφο της φωτογραφίας της «Μετανάστριας Μητέρας» με την υπογραφή της φωτογράφου πουλήθηκε από τον Οίκο Σόθμπις στη Νέα Υόρκη για 244 χιλιάδες δολάρια.

Έτσι, η Φλόρενς Τόμπσον που καρτερικά βίωσε τον πόνο έσβησε ήσυχα στο περιθώριο που είχε ζήσει. Η Δωροθέα Λανγκ που αποτύπωσε τον πόνο, κέρδισε τη δόξα. Και οι Σόθμπις εισέπραξαν σε ρευστό τον πόνο της Τόμπσον και το ταλέντο της Λανγκ που κάποιος με οικονομικό εκτόπισμα κρέμασε στον τοίχο του.

Και έτσι οι δεκαετίες πέρασαν από τα χρόνια της μεσοπολεμικής Κατάθλιψης στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Ενωμένη Ευρώπη και στα χρόνια της Ενωμένης Ευρωπαϊκής Κατάθλιψης. Από τα χρόνια των συντηρητικών έως φασιστικών καθεστώτων, στα χρόνια των δημοκρατικών έως «σοσιαλιστικών» καθεστώτων. Έτσι πέρασαν οι δεκαετίες για να φτάσουν στην εποχή της εξέλιξης και των δικαιωμάτων. Χωρίς όμως οι ευκαιρίες ακόμα να προσφέρονται σε εκείνους που έχουν περισσότερο ανάγκη ή ταλέντο, αλλά σε εκείνους που ξέρουν να εκμεταλλεύονται όσους έχουν ανάγκη και ταλέντο.

Η «Μετανάστρια Μητέρα» υπήρξε για το δυτικό κόσμο μια πραγματικότητα που έγινε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία. Όπως κάποτε το «Κοριτσάκι με τα Σπίρτα» ήταν απλά ένα παραμύθι ή μια ταινία κινουμένων σχεδίων που συγκινούσε. Μέχρι που το παρελθόν άρχισε να γίνεται παρόν με εκατοντάδες ανθρώπους στην Ευρώπη να πεθαίνουν από το κρύο. Μέχρι που οι άστεγοι δεν είναι πλέον οι περιθωριακοί ή οι ξένοι μετανάστες αλλά και οι μέχρι πρόσφατα κάπως-βολεμένοι ή ακόμα και καταβολεμένοι μεσοαστοί…

Εβδομήντα-έξι χρόνια μετά η φωτογραφία της Λανγκ απειλεί να ζωντανέψει και πάλι. Και παραπάνω από ενάμιση αιώνα μετά το παραμύθι του Άντερσεν μας στοιχειώνει.

mchrysanthou@hotmail.com

tvxs.gr